Essentiële oliën - waarom werken ze?

Leestijd 11 minuten

Aktualisiert – März 30, 2025

Etherische oliën, waarom werken ze? Deze vraag is gerechtvaardigd en het antwoord is zeer diepgaand en onverwacht opwindend.

Geur - iedereen is waarschijnlijk bekend met geurlampen, zoals geurkaarsen, waarvan de geur niet altijd als aangenaam wordt ervaren, maar vaak hoofdpijn, ongemak en zelfs misselijkheid veroorzaakt, vooral bij synthetische geuroliën.

Geuren verleiden, niet alleen in de vorm van vrouwenparfum, maar ook op de trein, in hotels, warenhuizen, enz. om klanten in een aangename gemoedstoestand te brengen en ze zo te verleiden tot betere beoordelingen of productaankopen door ze te verspreiden via airconditioningsystemen in de gebouwen.

Geuren worden gebruikt in ziekenhuizen om het gebruik van analgetica (pijnstillers) of hypnotica (slaappillen) te verminderen, maar ook in de palliatieve zorg om de zieken verlichting te bieden.

De oorsprong van essentiële oliën ligt in het immuunsysteem van planten, die ze gebruiken om zichzelf te beschermen tegen roofdieren, schimmels, bacteriën en virussen, dat wil zeggen dat ze een schimmelwerende, antibacteriële en antivirale werking hebben. De essentiële olie van pepermunt is bijvoorbeeld zo sterk dat het de plant zelf zou beschadigen als het niet verpakt was in kleine capsules op de bladeren, die hun actieve bestanddeel alleen vrijgeven als ze worden aangeraakt.

Hoewel dergelijke toepassingen nu bekend zijn en niet zouden worden toegepast door commerciële bedrijven in het bijzonder als er geen bewezen efficiëntie zou zijn van deze economisch georiënteerde maatregelen, blijft de vraag: hoe kan dit - wat is de basis voor dit effect bij mensen?

Geur en smaak

We kunnen iemand "ruiken" of juist niet ..., herinner ons ervaringen met oma, als ze vriendelijk tegen ons was, positief, zodra we bijvoorbeeld lavendelgeur waarnemen, die ze gebruikte in zakjes in de kledingkast als bescherming tegen motten. Als oma echter een nogal onaangenaam persoon was, gaan we snel weg zodra we deze geur waarnemen, die we nu als onaangenaam ervaren.

Onze neus werkt niet altijd als een objectief reukorgaan en wordt in zijn perceptie van geuren beïnvloed door onze individuele ervaringen.

Reukreceptoren ondersteunen de smaakpapillen bij de waarneming van zoet, zuur, zout, bitter en hartig. Scherp daarentegen is geen smaak in de ware zin van het woord, maar een pijnprikkel die wordt opgewekt door bijvoorbeeld Spaanse peper of zwarte peper via hun chemische bestanddelen. Capsaïcine of Piperine en veroorzaakt door de Trigeminuszenuw-De pijn wordt doorgegeven van de aangezichtszenuw naar de hersenen, waar het wordt gedefinieerd als pijn.

De nervus trigeminus, die wordt geactiveerd door prikkels van pijn, temperatuur of chemoreceptoren, geeft de pijnsignalen door aan de thalamus, die ze doorgeeft aan verschillende gebieden in de hersenen, waaronder de somatosensorische cortex in de pariëtale kwab (bovenste deel van de schedel, gelegen boven de occipitale kwab en achter de frontale kwab; verantwoordelijk voor de lokalisatie van pijn en de kwalitatieve beoordeling ervan, evenals somatosensorische perceptie en hand-oog coördinatie).

Dus als pijn bestreden moet worden, zou men op het idee kunnen komen om de nervus trigeminus uit te schakelen. Maar omdat de zenuw niet alleen het gevoel van pijn verwerkt, maar ook warmte, kou en chemische prikkels, zouden deze functies niet meer bestaan. We zouden een brandwond of bevriezing net zo min waarnemen als een chemische brandwond. Misschien praktisch, maar niet verstandig.

Hoe werken pijnreceptoren?

Pijnreceptoren bevinden zich op zenuwcellen en bevatten ionenkanalen (TRP – Transiënt Receptor Potentieel), die worden geopend en geactiveerd door de bovengenoemde stimuli.

De cel, die normaal gesproken negatief geladen is ten opzichte van de omgeving en daarom een rustpotentiaal heeft, wordt gedepolariseerd door een instroom van positief geladen ionen en bereikt zo zijn actiepotentiaal.

Het overschrijden van een bepaalde drempelwaarde zet een signaal in werking dat langs de zenuwvezels naar de hersenen wordt gestuurd als een pijnprikkel.

Welke receptoren zijn relevant?

Trpa1-receptoren reageren op kou en chemische stoffen (Eucalyptol, kaneelolie, gemberolie, kruidnagelolie (Eugenol)), maar worden ook geactiveerd door ontstekingsprikkels of weefselschade en zorgen ervoor dat de hersenen een pijnsignaal afgeven.

Trpv1-receptoren reageren op hoge temperaturen (verbranding) of chemische prikkels (Thymol, Capsaïcine - ABC pleisters), met hetzelfde resultaat.

De Trpm8-receptor wordt daarentegen geactiveerd door koude stimuli (< 28 °C), maar ook door chemische stoffen zoals Mentholdie ook verschijnt als pijnprikkel.

A Trpv4-receptor reageert op temperaturen van 25 ... 35 °C, terwijl Trpv3 voor het bereik 30 ... 40 °C, Trpv1 heeft betrekking op temperaturen > 43 °C en Trpv2 > 52 °C.

Pijn bestrijdt pijn?

Wat op het eerste gezicht absurd klinkt, blijkt in de praktijk een feit te zijn. Maar hoe kan dat?

Aan de ene kant vervullen de eerder genoemde pijnreceptoren een waarschuwingsfunctie door het lichaam te waarschuwen voor gevaarlijke temperaturen en de bijbehorende sensaties door te geven waardoor mensen tegenmaatregelen kunnen nemen.
Dus trek je snel je hand van de hete kookplaat of uit een bijtende vloeistof, trek je iets aan als het te koud is, houd je spontaan je adem in bij prikkelende gassen. Het lichaam reageert op een "hete" peperoni of chili met een branderig, extreem pijnlijk gevoel en een verhoogde speekselproductie om de irriterende stof zo snel mogelijk kwijt te raken, enzovoort.

Aan de andere kant veroorzaken intense pijnprikkels het vrijkomen van endogene stoffen zoals Endorfine, enkefaline, serotonine En Prostaglandinentot opiaten. Als deze afgifte niet wordt gestopt omdat de pijnprikkel nog steeds aanwezig is, zouden er overmatige en schadelijke reacties optreden.

Daarom schakelen de pijnreceptoren na een paar minuten uit en kunnen ze een tijdje niet meer gestimuleerd worden. Hierdoor stopt ook de afgifte van de betreffende stoffen.

Chemisch effect op (geur)receptoren

De bekende ABC pleisters staat bekend om zijn branderige gevoel. Capsaïcine activeert de Trpv1-receptor. Dit geeft het door warmte veroorzaakte pijnsignaal door aan de hersenen. Dit lokaliseert op zijn beurt het gebied van de "pijnlijke rug" en zorgt ervoor dat de bloedvaten daar verwijden om de bloedtoevoer te vergroten en zo de warmte af te voeren, omdat het daar - naar men aanneemt - "heet" is.

Het therapeutisch bedoelde effect van een verhoogde bloedcirculatie zorgt ervoor dat afvalstoffen in de verharde, en daardoor pijnlijke, spier in toenemende mate worden afgevoerd en dat de spier zich weer kan ontspannen. Het effect veroorzaakt door de Capsaïcine De geïnduceerde pijn verdwijnt na een tijdje, maar het gevoel van warmte houdt enkele uren aan.

De "hitte" die door de hersenen wordt waargenomen, komt uitsluitend van de Capsaïcine-geïnduceerde chemische Receptorstimulansmaar niet van daadwerkelijke fysieke opwarming.
Ook de waargenomen "toegenomen" warmte onder de ABC pleisters is slechts iets hoger dan de lichaamstemperatuur zelf. Dit komt omdat de vaatverwijding de bloedstroom verhoogt en het huidgebied daarom iets warmer is dan het omringende weefsel, dat minder intensief van bloed wordt voorzien.

Een ander actief ingrediënt, namelijk Eugenol van de kruidnagelolie is bij sommige tijdgenoten bekend van bezoeken aan de tandarts ter gelegenheid van ondraaglijke kiespijn - de nervus trigeminus stuurt zijn vriendelijke groeten ...
Eugenol bindt op Trpm8-receptor en blokkeert zo de overdracht van pijnprikkels.

Ook Menthol En Pepermuntolie op Trpm8-receptorvooral voor chronische pijn, zoals Trpm8 schakelt na ongeveer 5 minuten uit en is niet langer ontvankelijk voor verdere pijnprikkels.

Linalool En Linalylacetaatbeide belangrijke actieve bestanddelen van lavendelolie, zijn na een zachte massage met lavendelolie al na 5 minuten aantoonbaar in het bloed (bron), slechts 20 minuten later piekconcentraties van 121 ng/ml Linalool en 100 ng/ml Linalylacetaat meetbaar.

Op dezelfde manier levert het inademen van vernevelde etherische lavendelolie via een verstuiver identieke concentraties op als topische toepassing na percutane inname, zoals in het bovenstaande geval.

Beide werkzame stoffen hebben kalmerende, anxiolytische, ontspannende en pijnstillende effecten, Linalylacetaat bijkomend antimicrobieel effect.

Reukreceptoren vs. reukreceptoren

Naast de reukreceptoren in de neus zijn er ook reukreceptoren (eiwitten die specifiek door een cel worden geproduceerd). Deze zijn aanwezig in alle organen, het vaakst in de testes (met ongeveer 55 actieve genen op een totaal van 138), en het minst vaak in de lever (met slechts één gen op een huidig totaal van 19).

Aangezien de moleculen van essentiële oliën percutaan, inhalatoir of inwendig (oliën in capsules) via het maag-darmkanaal worden opgenomen en in het bloed kunnen worden gedetecteerd en zelfs de bloed-hersenbarrière passeren vanwege hun moleculaire grootte, is het niet verrassend dat hun effect ook in alle organen van het lichaam wordt gevonden.

Maar hoe werkt het precies?

De cel

Elke cel in het menselijk lichaam bestaat uit de kern (Kern), die een volledige genenset bevat, aan de omringende cytoplasmawaarin alle cellulaire processen plaatsvinden, en de allesomvattende, selectief semi-permeabele CelmembraanHet celmembraan is een receptormembraan, waardoor kanaalvormende eiwitten de uitwisseling van stoffen mogelijk maken, en receptoren op het celmembraan worden gebruikt voor intercellulaire communicatie.

DNA

Het DNA (desoxyribonucleïnezuur ->) Desoxyribonucleïnezuur) bevat de informatie die nodig is voor de structuur, functie en voortplanting van alle cellen en organismen.

Ongeveer 98% van de genen zijn gedeactiveerd, slechts 20.000 ... 25.000 genen zijn actief en worden gebruikt voor de synthese van eiwitten.

mRNA

mRNA (boodschapper-RNA) is een kopie van de informatiestreng in het DNA voor de productie van eiwitten, die op hun beurt functies in het lichaam regelen.

Transcriptie

Net als bij bamboe, dat terugkerende verdikkingen in zijn stam heeft, is er een begin (Promotor) en een einde (Terminator-sequentie - Dit werkt ook als een schakelaar die het gen in- of uitschakelt) van de gensequentie die moet worden gelezen en gekopieerd.

Om toegang te krijgen tot de sectie die moet worden gekopieerd, moet de "ladder" worden gekoppeld aan de sectie die moet worden gekopieerd via de Promotor gelabelde positie. Dit wordt gedaan met het enzym RNA-polymerasedie ook de kopie maakt. Als het enzym de Terminator-sequentiestopt het kopiëren.

De resulterende mRNA-molecule scheidt zich van het DNA, de gescheiden streng sluit zich weer en het mRNA wordt uit de celkern vrijgegeven in de cellulaire omgeving. cytoplasma naar buiten gekanaliseerd.

Vertaling

De nu in cytoplasma mRNA kan nu worden gebruikt als sjabloon voor de biosynthese van eiwitten tijdens de Vertaling dienen. De vertaling "vertaalt" in het Ribosomen de eerder geproduceerde kopie van de genetische informatie van het mRNA in een functionele aminozuursequentie die het beoogde effect in het lichaam ontwikkelt als een eiwit.

Exocytose (alleen voor afgescheiden eiwitten)

Dus dat een eiwit dat geacht wordt buiten de cel op te treden, zoals Hormonen, Enzymen of antilichaammoet het uit de cel worden getransporteerd. Dit proces staat bekend als Exocytose.
De transporttaak wordt uitgevoerd door zogenaamde (gespecialiseerde) Blaasjes. De Blaasjes versmelt met het celmembraan en laat zijn inhoud los in de Extracellulaire ruimte.

De GABA-receptor

De GABA (GAmma-AminoBoterzuur)-receptor is de belangrijkste functionele remmende neurotransmitter. Hij bestaat in twee varianten: GABA_A als een pure ionkanaalreceptor, snelwerkend, en GABA_B als een metabotroop Receptor, langzamer maar langer werkend.
Metabotrope receptoren behoren meestal tot de familie van G eiwitgekoppelde receptoren (GPCR's) en initiëren processen via secundaire boodschappers of intracellulaire signaalwegen.
Wanneer een neurotransmitter of een ander signaal bindt aan zo'n receptor, wordt een G-eiwit geactiveerd. Dit veroorzaakt een cascade van verdere biochemische reacties die verschillende celprocessen kunnen beïnvloeden, zoals de activering van enzymen of het vrijkomen van secundaire boodschappers zoals cAMP of IP3.

Het is het doelwit van veel medicijnen, maar ook van essentiële oliën, als het gaat om het bereiken van spasmolytische, anxiolytische effecten of in feite het reguleren van de prikkelbaarheid van zenuwcellen.

Het effect is te wijten aan de instroom van negatief geladen chloride-ionen. Zoals hierboven vermeld, resulteert een steeds negatiever celpotentiaal in een verlaging van de actiepotentiaal. Dit wordt versterkt door stoffen die zich binden aan de GABA-receptor, wat leidt tot kalmerende, ontspannende en angstverlichtende effecten.

Het eiwit - de geurreceptor

Het eiwit dat door translatie wordt geproduceerd, dient als geurreceptor. Zodra een geurmolecuul zich bindt aan de receptor, activeert het via het bijbehorende signaal het specifieke effect.

Hier is het hierboven beschreven proces volledig grafisch weergegeven:

En hoe vindt de geurmolecule de geurreceptor als het menselijk lichaam bestaat uit ongeveer 37,2 biljoen(!) cellen - 37.200.000.000.000.000 cellen als je het als decimaal getal schrijft? Hoeveel etherische olie is er eigenlijk nodig zodat elke cel maar één molecuul etherische olie ter beschikking heeft?

EEN druppel

Een enkele druppel grapefruitolie bevat 226,92 biljoen oliemoleculen. Verdeeld over de ongeveer 37,2 biljoen lichaamscellen (afhankelijk van gewicht en grootte) zijn er 6,1 miljoen oliemoleculen per cel!
Dit betekent dat geen enkele lichaamscel bang hoeft te zijn om over het hoofd gezien te worden door de moleculen van een enkele druppel essentiële olie.

Het moet nu ook duidelijk zijn dat essentiële oliën elk orgaan van het lichaam kunnen bereiken en dus de werking ervan kunnen beïnvloeden.

Gene - in- of uitgeschakeld

Als weefselmonsters van menselijke organen worden geanalyseerd, blijkt dat in de geurreceptoren genen aan en uit staan. Afhankelijk van welke genen aan of uit staan, kan bepaald worden om welk orgaan het gaat. Dit betekent dat in elke cel van hetzelfde orgaan dezelfde genen geactiveerd of gedeactiveerd zijn.

Aan de hand van het aantal genen dat in het weefsel is ingeschakeld, kunnen conclusies worden getrokken over de gezondheidstoestand van het weefsel. In vergelijking met ziek weefsel zijn er in gezond weefsel relatief weinig genen ingeschakeld en alleen voor zeer korte tijdsintervallen (lichtere kleurmarkering, zie onderstaande figuur).

Een ingeschakeld geurreceptorgen staat voor een voortdurende productie van eiwitten. Hoe langer het is ingeschakeld, hoe meer eiwitten tot expressie komen.

Diagnostiek ...

Als er aanzienlijk meer geurreceptoren worden ingeschakeld, en mogelijk gedurende een langere periode (donkerder kleurmarkering) dan normaal, duidt dit op weefselziekten of tumoractiviteit, zoals hier als voorbeeld wordt getoond in 21 weefselmonsters van een borstcarcinoom vergeleken met 7 gezonde monsters.

FPKM is een metriek voor het kwantificeren van de expressie van genen. Het is een genormaliseerde maat die het mogelijk maakt om genexpressie tussen verschillende monsters of condities te vergelijken.

Een marker is een stof die alleen voorkomt in verhoogde concentraties of alleen aanwezig is wanneer weefsel ziek is of aangetast door een tumor.

... Therapie

Prof. dr. med. habil. Hanns Hatt (Ruhruniversiteit Bochum (RUB)) werkt al tientallen jaren op het gebied van moleculaire en cellulaire zintuigfysiologie, geur- en smaakonderzoek, is auteur, geeft lezingen en publiceert zijn onderzoeksresultaten zoals "Menselijke geurreceptoren: Nieuwe celfuncties buiten de neus„.

De bovenstaande illustratie is afkomstig uit het document waarnaar hierboven wordt verwezen en laat zien, naast vele andere onderzoeksresultaten en publicaties (zie referenties), dat essentiële oliën effectief kunnen worden gebruikt in de diagnostiek en therapie dankzij het bewezen bestaan en de activiteit van de olfactorische receptoren (OR) die zich in deze weefsels bevinden.

Praktische voorbeelden

Alle theorie is grijs, hier nogal kleurrijk, maar een paar voorbeelden uit de menselijke praktijk, uit het leven zelf, brengen indrukwekkender over wat de theorie slechts min of meer droogjes presenteert.

Alle voorbeelden zijn te vinden in de presentatie "Genezing met geuren" vanaf 04.06.2019, Johannes Gutenberg Stichting, bijzonder hoogleraar Dr. med. habil. Hanns Hatt aan de Ruhruniversiteit Bochum.

Hoe vinden zaadcellen de kortste weg naar de zaadcel?

Tot 20 van de 53 geurreceptoren zijn aanwezig in sperma. In vaginale afscheidingen zijn er 15 geuren bekend die het sperma leiden (waaronder BourgeonalAntagonist: Undecanaal)) en leiden tot een verdubbeling van hun voortbewegingssnelheid. Als de zaadcellen worden blootgesteld aan de antagonist Undecanaal blootgesteld, verliezen ze hun oriëntatie en verminderen ze hun snelheid weer.
Er zijn tien keer meer reukreceptoren in de baarmoederhals dan in het reukepitheel zelf (10 ... 20 miljoen), waardoor het de best bewaakte plek in het menselijk lichaam is.

Maagdarmkanaal

In het maagdarmkanaal zijn er ongeveer 15 ... 20 verschillende geurreceptoren. Door inname van bijv. Eugenol (kruidnagel als specerij of essentiële olie), de geurreceptor hOR1D2 gestimuleerd, waarna Serotonine en de peristaltiek wordt verhoogd.

Huid en haar

De huid wordt gekenmerkt door keratine bevattende cellen (Keratinocyten) wordt soepel en elastisch gehouden door de opperhuid (opperhuid) keratiniseert, vormt huidschilfers en wordt vervangen door verse cellen die van onderaf groeien. Er zijn meer dan 30 geurreceptoren in de keratinocyten. Sandalore is een synthetische sandelhoutgeur (synthetisch omdat echt sandelhout erg duur is), die de groei en elasticiteit van huidcellen aanzienlijk verhoogt door de calciumconcentratie te verhogen, en wonden ongeveer 40 '% sneller laat genezen.

Het zorgt ook voor Sandalore via receptoren in haarwortelcellen voor een 20 % langere levensduur van het haar.

Hart

De geurreceptor OR51E1 is in het hart verantwoordelijk voor het verlagen van bijvoorbeeld de hartslag en het hartdebiet.

long

In de longen is de geurreceptor OR2AG1 met stimulatie door Amylbutyraat (Roomse kamille) ontspant de pathologisch samengetrokken gladde spiercellen, wat belangrijk is voor astmapatiënten, allergiepatiënten en COPD-patiënten.

Prostaat

De geurreceptor hOR51E2 komt in grote hoeveelheden tot expressie in prostaatkankercellen en dient als tumormerker. β-ionon (paarse geur) vermindert de proliferatie (groeisnelheid). Er is op dit moment echter geen manier bekend om de geurmoleculen naar de plaats van actie te brengen, zelfs niet via het bloed. (bron)

Bubbel

Bij blaaskanker is de olfactorische receptor OR10H1 uitgedrukt. Stimulatie met Sandranol (Santalol), de natuurlijke sandelhoutolie, remt en vermindert de groei van tumoren. Met een urinetest kunnen conclusies worden getrokken over het al dan niet aanwezig zijn van blaaskanker, omdat dode cellen van de binnenwand van de blaas in de urine worden uitgespoeld. (bron)

Kolon

De geurreceptor OR51B4 vrijkomt in aanwezigheid van coloncarcinoom. De coloncarcinoomcellen (HCT116) reageren op de geur Troenan (liguster), dat de tumorgroei aanzienlijk remt door de celmorfologie van darmkankercellen te veranderen.
(bron)

Lijst van alle reukreceptoren

De volgende (uittreksel) lijst van alle menselijke reukreceptoren, inclusief alle wetenschappelijke gegevens, is beschikbaar hier kan worden gedownload als Excel-bestand.
De gegevens zijn afkomstig van De menselijke proteïne-atlas.

---

Opmerking
Onderzoek is voortdurend in ontwikkeling. Het bovenstaande artikel pretendeert niet uitputtend te zijn. Als de lezer in dit verband feiten met referenties kent die hier niet zijn genoemd, laat het me dan weten. Kennisgeving.

---

Bronnen

Meer studies over dit onderwerp zijn onder andere te vinden onder de volgende links:

2024-10-04 – Olfactorische receptoren en tumorgenese: implicaties voor diagnose en gerichte therapie
(Samenvatting - volledige tekst met kosten - 54 referenties)
Yi Tang ^# 1, Ye Tian ^# 2, Chun-Xia Zhang ¹, Guo-Tai Wang ³

2021-02-05 – Het mutatielandschap van menselijke olfactorische G eiwitgekoppelde receptoren
(Volledige tekst - 66 referenties)
Ramón Cierco Jimenez, Nijl Casajuana-Martijn, Adrián García-Recio, Lidia Alcántara, Leonardo Pardo, Mercedes Campillo & Angel Gonzalez

2018-11-30 – Therapeutisch potentieel van ectopische reuk- en smaakreceptoren
(Samenvatting - volledige tekst met kosten - 317 referenties)
Sung-Joon Lee, Inge Depoortere & Hanns Hatt 

2018-06.13 – Menselijke olfactorische receptoren: nieuwe cellulaire functies buiten de neus
(Volledige tekst - 212 referenties)
Désirée Maßberg ¹, Hanns Hatt ¹

2009-10-30 – Dubbele werking van geurstoffen op reuk- en nucleaire hormoonreceptoren
(Volledige tekst - 74 referenties)
Horst Pick^‡,1 ∙ Sylvain Etter^‡,1 ∙ Olivia Baud^‡ ∙ Ralf Schmauder^‡ ∙ Lorenza Bordoli^§ ∙ Torsten Schwede^§ ∙ Horst Vogel^‡